Het tweede leven van GMC's
Kermis en circus
Kermis
In de jaren zestig waren GMC's bepaald geen zeldzaamheid op kermissen. Zo vervoerde familie
Riddering uit Garmerwolde hun cakewalk 'Broadway Trip' jarenlang met een GMC (met dank aan H.
Riddering, Garmerwolde, www.riddering.nl).
Ook de familie Gigengack uit Hengelo vervoerden hun kermismaterialen met GMC's. Op deze foto uit juni 1955
staan de wagens klaar voor vertrek naar een kermis (met dank aan F. Gigengack).
Nog twee andere voorbeelden van kermistransport in Nederland per GMC
(bron: Stichting Kermiscultuur /
www.historisch-kermistransport.nl).
Onderstaande linkerfoto is genomen tijdens de opbouw van de Amsterdamse Palmgracht-kermis in 1968. Tussen de
Swing Mill in opbouw op de voorgrond en de toren van vliegtuigmolen staat
een GMC die vermoedelijk tot die molen, 'De Spin', van Dries van Dam behoort. Datzelfde geldt voor de GMC op
de rechterfoto die in 1967 werd gefotografeerd naast een in aanbouw zijnde Para Trooper, eveneens tijdenshet
Jordaan Festival op de Amsterdamse Palmgracht-kermis. Meer details over de
identificatie staan elders op deze site.
Ook Dries van Dam zijn broer Kobus vervoerde zijn 'Spin' met een GMC. Hier in combinatie met zijn
woon/pakwagen tijdens een tussenstop op de Afsluitdijk en geparkeerd tijdens een kermis
(met dank aan Ton Coljée en Jaap Buijs.
In het archief van de Gemeente Groningen bevindt zich een filmpje uit, vermoedelijk, 1952 of 1953 van
een GMC die zich met 'aanhanger op de neus' een weg baant tussen omstanders die de opbouw van de kermis gadeslaan.
Een directe link naar de film werkt niet meer. Ga in plaats daarvan naar de groninger archieven door de
onderstaande foto aan te klikken. Typ vervolgens in het zoekscherm op die site de woorden kermis en opbouw in,
klik op zoekknop en u zult een tabel zien met twee 'filmfragmenten' van filmmaker Hömen. Klik aan Kermis II,
Hömen: de film met kermis-GMC laat zich vervolgens bekijken.
Wel een zoekplaatje, maar links op onderstaande foto opnieuw een GMC op de Utrechtse kermis in 1968.
Philippe Kessels herkende de wagen die tussen 1965 en 1974 ook de kermissen van zijn woonplaats Baarn bezocht.
Het betreft een GMC met lier, een grijsblauwe wagenmakerscabine met wit dak, en bruine canvas laadbakhuif.
De lading bestond voornamelijk uit een aggregaat. De GMC trok de eveneens zichtbare 'schrootjes'
woonwagen/pakwagen en vervoerde de zweefmolen van familie Van Hoorn uit Voorschoten.
Onderstaand plaatje toont een Franse kermis GMC. Tot op de dag van vandaag mogen in dat land
combinaties van meerdere aanhangers getrokken worden, tot wel drie aan toe.
Op de foto's hieronder voorbeelden van die LZV's 'avant-la-lettre': op rechterfoto de GMC
van de familie Fichaux die schitterden in het franse blad Charge Utile No. 57 (1997); op de linkerfoto een
ander voorbeeld van onbekende herkomst.
Zeldzamer maar gewild vanwege zijn enorme laadvolume: een AFKWX in gebruik bij de kermis (met dank aan
Henk en Alex Vallentgoed).
Een voorbeeld uit Italië: in de jaren 50 vervoerde Edoardo Sansottera zijn autoscooter en
draaimolen per GMC (met dank aan Riccardo en Roberto Sansottera).
Een Belgische GMC die een vliegtuigmolen vervoert (met dank aan Marcel Turelinckx).
Kermis op De Dam in Amsterdam (1954) met links de GMC van Bocken's autoscooter.
Deze GMC verliet Eindhoven na afloop van de kermis aldaar in 1959.
Een Belgische vliegtuigmolen
(vermoedelijke fabrikant Cherau (van de latere koelopleggers), eigenaar De
Koninck - Van Dooren uit Verviers) vervoerd
met twee GMC's 'LZV's avant la lettre' (bron:
www.kermisretro.be ).
Een beetje turen, maar deze autoscooter heeft een
GMC als kassawagen (met dank aan Henk Jansen voor attendering).
De verlengde GMC van Henk van Leeuwen's autoscooter uit Haarlem (met dank aan Henk Jansen voor attendering).
Een GMC (en daarvoor een CMP Chevrolet/Ford), mogelijk behorend bij de Spin ernaast (deze Spin is wellicht
die van Th. Boesveld).
Een GMC op de kermis van Gorredijk in 1960.
Twee Franse kermis GMC's (bron: https://toutouvrp.skyrock.com). Op het eerste gezicht dezelfde maar let eens op de grille, de lampen en
spiegels. De rechter is in elk geval van familie Beausseron eigenaar van een Bretonse autoskooter.
Een GMC op de kermis van Schiedam in 1951; let op vooras: CCW in plaats van CCKW?.
Nog net binnenboord: een glimp van een kermis GMC (archief Leon vd Berg, onder mijn aandacht gebracht door Henk Jansen).
GMC van de autoscooter van familie Dancelli uit Italia
GMC achter de luchtschommels (archief Ronald Hoekstra, met dank aan Henk Jansen voor attendering)
Circus
Ook het Franse circus Pinder maakte gebruik van diverse GMC. Voorbeelden daarvan staat hieronder
in de vorm van een mobiele werkplaats voor reparaties aan gestrande circustrucks (links) en een gewone cargo
(rechts). Deze laatste zou wel eens model gestaan kunnen hebben voor de beroemde No 881 van Dinky Toys
France.
De volgende meest linkse GMC had in Le Grand Cirque de France eveneens de taak van mobiele werkplaats.
De foto daarnaast betreft twee GMC's van het circus Radio Circus (foto's van H. Linssen, met dank aan Henk
van den Berg, auteur van Circustransport 1950-1970 (3 volumes),
www.hollandcircus.nl).
De onderstaande GMC's waren actief in circus Demuynck
(foto's van H. Linssen, met dank aan Henk van den Berg, auteur van Circustransport 1950-1970 (3 volumes),
www.hollandcircus.nl).
In volume 3 van het boek Circustransport, nam Henk van den Berg's Circus de volgende vier GMC's op uit de
fotocollectie van H. Linssen. De eerste toont een GMC van circus Amar. De volgende omvat drie GMC's van
circus Pinder in één beeld: de GMC die de tentmasten opricht, de achterkant van de 'Dinky Toys France' truck,
en de achterkant van de mobiele werkplaats. De volgende twee foto´s laten achtereenvolgens publiek zien dat
toekijkt bij de oprichting van de masten en 'Dinky Toys France' GMC (voorzijde) en 'masten' GMC (achterzijde)
gebroederlijk naast elkaar.
Nog een mooie road train uit de Pinder
vloot en de bekende water tanker.
Volgens http://pinder71.skyrock.com/3009627815-les-GMC-Pinder.html heeft Circus Pinder in totaal 8 GMC's
in gebruik gehad. Overigens verschillen diverse bronnen van mening over
kentekens en wagennummers. Dinky Toys 881 gaf wagennummer 48 zo goed als zeker
een verkeerd nummerbord mee, namelijk 33 J 37 waar het 31 J 37 was volgens
foto's.
1 GMC CCKW 352, gesloten cabine, masten-oprichter (kenteken: 279 HD 5, Pinder nummer ?)
2 GMC CCKW 353, open cabine, vrachtwagen met hoge schotten (kenteken: 31 J 37, Pinder nummer 48)
3 GMC CCKW 353, gesloten cabine, mobiele werkplaats (kenteken: 32 J 37, Pinder nummer 34)
4 GMC CCKW 353, open cabine, masten-oprichter (kenteken: 33 J 37, Pinder nummer
43)
5 GMC CCKW 353, open cabine, tankwagen (kenteken: 34 J 37, Pinder nummer 10)
6 GMC CCKW 353, open cabine, masten-oprichter (kenteken: 375 LF 37, Pinder nummer 26)
7 GMC CCKW 353, gesloten cabine zonder lier, mobiele werkplaats (kenteken: 646 HF 37, Pinder nummer 24)
8. GMC CCKW 353, gesloten (wagenmakers) cabine, generator wagen (kenteken: 871 AQ 37, Pinder nummer 130)
Eind jaren 70 begin jaren 80 is de laadbak van de mobiele werkplaats Pinder nummer 24 met behoud van kenteken en Pinder nummer
overgezet op een chassis met lier en is er een open cabine opgezet. Deze versie is nog altijd in de historische collectie van Pinder.
Hoewel minder dan in Europa, maakten ook Amerikaanse circussen gebruik van GMCs: Biller Brothers maakten
zelfs reclame voor het merk op hun GMC-gedomineerde vloot.
